Dreigende netcongestie in 2026: Een obstakel voor de energietransitie

Het elektriciteitsnet in Nederland komt onder druk te staan door de groeiende vraag naar elektriciteit. Vanaf 2026 dreigt overbelasting, wat de voortgang van de energietransitie kan vertragen. Samenwerking tussen bedrijven en netbeheerders wordt steeds belangrijker om capaciteit efficiënter te benutten en oplossingen te vinden. In dit artikel lees je hoe energie-hubs, nieuwe regelgeving en initiatieven zoals Lean & Green kunnen bijdragen aan een duurzamer en toekomstbestendig energiesysteem.

Bedrijven moeten samenwerken met netbeheerders om netcongestie te voorkomen.

Vanaf 2026 dreigt het Nederlandse elektriciteitsnet overbelast te raken door de snel toenemende vraag naar elektriciteit. Dit vormt een bedreiging voor de voortgang van de energietransitie en het behalen van de klimaatdoelstellingen voor 2030. ABN AMRO waarschuwt in haar rapport “Voor wat, hoort wat” dat bedrijven en netbeheerders samen moeten werken om de druk op het elektriciteitsnet te verlagen.

Energie-hubs als oplossing: Samenwerken voor efficiënter gebruik

Een veelbelovende oplossing ligt in de oprichting van energie-hubs. Dit zijn samenwerkingsverbanden van bedrijven die gezamenlijk capaciteit op het elektriciteitsnet contracteren via nieuwe contractvormen, zoals een groepstransportovereenkomst (GTO) of groepscapaciteitsbeperkend contract (GCBC). Deze aanpak maakt het mogelijk om meer capaciteit te benutten dan bij individuele contracten.

Bedrijven in een energie-hub stemmen hun energieverbruik op elkaar af, wat leidt tot een efficiëntere benutting van het stroomnet. Een deel van de eerder verstrekte capaciteit wordt teruggegeven aan de netbeheerder, wat helpt bij het verminderen van wachtlijsten en een betere verdeling van de beschikbare capaciteit.

Nieuwe wetgeving maakt flexibiliteit mogelijk

Dankzij wijzigingen in wet- en regelgeving, zoals de aanpassing van de netcode en tarievencode door de Autoriteit Consument en Markt (ACM), wordt het stroomnet flexibeler. Daarnaast treedt in april 2025 de nieuwe Energiewet in werking, die ruimte biedt voor samenwerkingen zoals energie-hubs. Deze ontwikkelingen stellen bedrijven in staat om proactief oplossingen te zoeken voor het toenemende risico op netcongestie.

Dringend advies: Begin in 2025 met onderhandelen

ABN AMRO benadrukt het belang van vroegtijdige actie. Bedrijven moeten al in 2025 gesprekken starten met naburige ondernemingen en netbeheerders om hun energiegebruik beter op elkaar af te stemmen. Dit voorkomt dat zij in 2026 verrast worden door fysieke beperkingen van het elektriciteitsnet.

Lean & Green en de energietransitie

Het optimaliseren van energiegebruik sluit aan bij de doelen van Lean & Green. Door slimmer om te gaan met de beschikbare capaciteit en samenwerkingen te stimuleren, dragen bedrijven bij aan een duurzamer energiesysteem. Bovendien kan een efficiënter gebruik van energie een belangrijke rol spelen bij het realiseren van de klimaatdoelstellingen en het verminderen van CO₂-uitstoot.

Conclusie

Om netcongestie en een stagnatie van de energietransitie te voorkomen, is samenwerking tussen bedrijven en netbeheerders essentieel. Energie-hubs en nieuwe regelgeving bieden oplossingen waarmee bedrijven niet alleen hun eigen energieverbruik optimaliseren, maar ook bijdragen aan een duurzamer energiesysteem. Initiatieven zoals Lean & Green laten zien hoe samenwerking en slimme innovaties de transitie kunnen versnellen en tegelijkertijd economische voordelen kunnen opleveren.

Het hele rapport is te vinden via deze link: https://www.abnamro.nl/nl/zakelijk/insights/sectoren-en-trends/alle-sectoren/netcongestie-voor-wat-hoort-wat.html